بیوگرافی حسن زیرک
➖➖
حسن زیرک (زادهٔ ۱۳۰۰ خورشیدی/ ۲۲ نوامبر ۱۹۲۱ در بوکان - درگذشتهٔ ۱۳۵۱ خ/ ۲۸ ژوئن ۱۹۷۲ در بوکان) خوانندهٔ پرآوازهٔ ترانههای کوردی در کوردستانِ کبیر بود. حسن زیرک با ضبط تعداد زیادی از آوازهای سنتی مردم کورد، سبب حفظ و نگهداری این آثار فرهنگی از گزند فراموشی شد. از او بیش از ۱۵۰۰ ترانه و آواز به یادگار ماندهاست. زیرک جزو موسیقی دانهای برجسته کوردستانی است
➖➖
بیشتر ترانههای معروف این هنرمند کورد با همکاری استادانی همچون حسین یاحقی، حسن کسایی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، حبیبالله شهردار مشهور به مشیر همایون شهردار، مجتبی میرزاده، احمد عبادی در رادیو کوردی تهران و رادیو کوردی کرماشان(کرمانشاه) ضبط شدهاست.
➖➖
حسن زیرک در سال ۱۳۰۰ (۲۲ نوامبر ۱۹۲۱) در محلهٔ قلعهٔ سردار شهر بوکان، در شرق کوردستان به دنیا آمد. در پنج سالگی پدرش را از دست داد و سراسر زندگی را در رنج گذراند. چندی در برخی شهرهای ایران و عراق سپری کرد. یکی از شهرهایی که مدت زیادی در آن اقامت داشت، کرماشان بود.
➖➖
حسن زیرک، نه در شرق کوردستان و نه در جنوب کوردستان روی خوشی و راحتی و آزادی را ندید. رفتار دولت وقت ایران با حسن زیرک، او را دچار مشکلات فراوانی کرد. رئیس وقت رادیو تهران به او اجازهٔ کار نداد و این کار چنان تأثیر منفیای بر دل لطیف حسن گذاشت که دیگر به رادیو برنگشت و با دلی شکسته، بار و بنهٔ خود را بهسوی بغداد پیچید. در آنجا نیز او را دچار مشکل کردند. او را گرفتند و روانهٔ زندان کردند؛ در آنجا زیرک را به پنکهٔ سقفی بستند و شکنجه کردند. پس از رهایی از بغداد، مجدداً به تهران برگشت. در تهران نیز ساواک او را گرفت و شکنجه داد که جریان شکنجهاش در ساواک را خودش در نوار گفته و با صدای او هنوز به یادگار ماندهاست.
➖➖
سالهای پایانی زندگی حسن زیرک در تلخی و ناکامی گذشت و چندان به آوازخوانی نمیپرداخت. در منطقهٔ بوکان (و نیز در سقز) قهوهخانهای دایر کرد و در میان مردمی که دوستشان میداشت و دوستش داشتند، آخرین نفسهایش را در رنج و بیماری کشید. حسن زیرک در پنجم تیرماه سال ۱۳۵۱، برابر با ۲۸ ژوئن ۱۹۷۲ در سن ۵۰سالگی در بیمارستان بوکان بهعلت ازبینرفتن کبد و ناراحتیهای معده درگذشت و در دامنهٔ کوه (نالشکینه) به خاک سپرده شد. درهنگام مرگِ استاد حسن زیرک، رادیو لندن از بزرگواری او یاد میکند و میگوید:یگانه هنرمند مردم کورد در بیمارستان بوکان درگذشت.
➖➖